Data modyfikacji:

7 mitów na temat mózgu, których uczyli Cię w szkole

Mózg to kopalnia ciekawostek i niesamowitości. Fascynujący jest już sam fakt, że mózg… sam siebie tak nazwał! Dziś przypomnimy 7 popularnych mitów na temat mózgu, o których mogłeś usłyszeć w szkole. Tak, to w nawiązaniu do roku szkolnego, który zaczyna się już jutro, 3 września. 

Mit #1: Wykorzystujemy jedynie 10% mózgu


Mit ten posłużył nawet jako główna oś filmu „Lucy” w reżyserii Luca Bessona. Wytłumaczenie, że używamy jedynie 10% mózgu wydaje się przełomowym odkryciem, dającym nadzieję na to, że każdy człowiek jest w stanie wykrzesać z siebie więcej. Niestety, mit 10% mózgu to bujda. W rzeczywistości używamy wszystkich części mózgu, które nawzajem ze sobą współpracują. Nie oznacza to jednak, że mózg cały czas pracuje na 100%. W rzeczywistości takie zaangażowanie neuronów ma miejsce tylko w czasie epilepsji.

Mit #2: Mózg rozwija się tylko do 20 roku życia


Zapewne nie raz słyszałeś, że mózg rozwija się tylko do ok. 21 roku życia, zaś niektóre jego fragmenty, np. te odpowiedzialne za funkcje językowe,  kończą działalność rozwojową już w wieku kilkuletnim. Ostatnie badania naukowców dowodzą jednak, że mózg rozwija się jednak znacznie dłużej, nawet do 36 roku życia, zaś pełnię możliwości kognitywnych możemy uzyskać grubo po 60-tce. Przykładem neuroplastyczności w wieku dorosłym jest chociażby rozwój hipokampa (struktury odpowiedzialnej m.in. za orientację przestrzenną) u kierowców taksówek.

Mit #3: Twoje zdolności zależą od tego, która półkula dominuje


Zależność uzdolnień od dominacji jednej z półkul mózgowych to kolejny romantyczny mit na naszej liście. Według legendy, dominacja lewej półkuli sprawi, że będziesz kierował się logiką, świetnie wypowiadał oraz zyskasz predyspozycje do rozwoju zdolności matematycznych, zaś prawa półkula stworzy z Ciebie osobę kreatywną o artystycznej duszy. Choć praca mózgu ulega w pewnych przypadkach lateralizacji (np. za funkcje językowe odpowiada lewa półkula), zdolności wynikają raczej z genetycznych oraz środowiskowych predyspozycji, a nie samego działania mózgu. Obie półkule współpracują ze sobą i nie stoją do siebie w opozycji.


Mit #4: Ból głowy oznacza, że boli nas mózg


Czy mózg może boleć? Aby było to możliwe, musiałby posiadać nocyceptory, czyli receptory bólowe. Mózg takowych nie posiada, więc ból głowy nie oznacza, że boli Cię mózg. Ból wywołany jest naciskiem na receptory znajdujące się z oponach mózgowych. Dzieje się tak na skutek napierania na nie rozszerzonych naczyń krwionośnych lub obrzmiałego mózgu. Co ciekawe, mózg może być jednak powodem odczuwania bólu kończyny, która… nie istnieje! Bóle fantomowe mogą dotknąć osoby po amputacjach. Dzieje się tak dlatego, że pomimo usunięcia kończyny, mózg w dalszym ciągu zachowuje korową reprezentację części ciała, mogącą przetwarzać impulsy nerwowe.

Mit #5: Czym większy mózg, tym mądrzejsi jesteśmy


Ludzki mózg waży ok. 1200 – 1400 g, przy czym u mężczyzn jest on nieco większy niż u kobiet. Wielkość mózgu związana jest jednak wyłącznie z masą ciała i nie ma żadnego wpływu na inteligencję. Co więcej, znane są nauce przypadki, gdy wysokim poziomem inteligencji wykazywały się osoby o ponadprzeciętnie małym, lub nawet wybrakowanym (pozbawionym jakiejś części) mózgu. Ciekawe wyniki dało nam także badanie mózgu Alberta Einsteina, w których doszukiwano się fizjologicznych zmian wpływających na wysoką inteligencję, np. zwiększonej liczby neuronów. Nic podobnego nie zauważono, a sam mózg nie odbiegał w żaden sposób od normy (poza nieznacznie zwiększonym poziomem komórek glejowych).

Mit #6: Słuchanie muzyki klasycznej wspiera rozwój mózgu


Jeśli będziesz słuchać dzieł Chopina, Twój mózg lepiej się rozwinie – ile razy słyszałeś to z ust nauczycielki? Źródła tego mitu należy szukać w badaniach przeprowadzonych w 1993 roku przez francuską psycholog. Poproszono badanych o wypełnienie testu na rozumowanie przestrzenne, a następnie podzielono ich na trzy grupy. Pierwsza grupa słuchała muzyki klasycznej, druga muzyki klasycznej, zaś trzecia grupa, kontrolna, przebywała w ciszy. Po sesji muzycznej poproszono badanych o powtórzenie testów. Wyniki były interesujące: badani słuchający Mozarta wypadli najlepiej. Niestety, wyników nigdy nie udało się powtórzyć. Oznacza to, że muzyką zwiększającą wyniki kognitywne, redukującą stres i poprawiającą samopoczucie może być równie dobrze łatwe w odbiorze, przewidywalne i rytmiczne disco polo.

Mit #7: Osoby inteligentne mają bardziej pofałdowane mózgi


Mit ten jest interesującym połączeniem skutków dwóch zjawisk: ewolucyjnego rozwoju mózgu oraz rozwoju osobniczego człowieka. Na osiedlowych podwórkach do dziś możesz usłyszeć, że osoba X ma gładki mózg i nie będzie to, bynajmniej, pochwałą jej inteligencji. Ale czy rzeczywiście intensywna nauka wpływa na marszczenie się mózgu? Nic z tych rzeczy. Pofałdowanie mózgu jest wynikiem ewolucyjnego zwiększania się powierzchni kory mózgowej, która uległa tym samym zmarszczeniu. Nie odzwierciedla jednak inteligencji osoby i nawet studiowanie na Oxfordzie nie jest w stanie tego zmienić.  Warto odnotować, że istnieje wada mózgu objawiająca się brakiem fałd. Dzieci dotknięte bezzakrętowością zazwyczaj nie dożywają 2 lat.

Zachęcamy do zgłębiania tajemnic na temat mózgu, bowiem kryje on wiele historii wciągających niczym dobry thriller. Posłużą Ci do tego książki, które znajdziesz obok.