Układ chłodzenia w samochodzie odpowiada za utrzymywanie optymalnej temperatury pracy silnika. Dla większości pojazdów są to okolice 100 stopni Celsjusza. Wydawać się może, że układ chłodzenia, jak jego nazwa wskazuje, chłodzi silnik przed przegrzaniem. W większości sytuacji jest to prawda, jednak w zimie, w trudnych warunkach pogodowych, płyn chłodniczy pomaga rozgrzać się silnikowi i przygotować do pracy. Ze względu na ten fakt, jest to bardzo ważny element układu chłodzenia. Dobór płynu chłodniczego jest z reguły prostą sprawą, jednak jest kilka zasad, na które warto zwrócić uwagę, aby ciecz chłodząca spełniała swoje zadanie najlepiej jak to możliwe.
Ciecz chłodząca ma swój zbiorniczek pod maską samochodu. Z reguły dostęp do niego jest prosty, a żeby sprawdzić poziom płynu wystarczy odczytać jego ilość z podziałki znajdującej się na ściance zbiornika. Przyjęło się, że odpowiednia ilość płynu powinna zawierać się w połowie skali między minimum a maksimum, jednak dokładne informacje o odpowiedniej ilości płynu znajdują się w instrukcji obsługi danego pojazdu pochodzącej od producenta.
Sam płyn chłodniczy bazuje na wielu środkach chemicznych, które mają za zadanie łagodzenie i neutralizowanie szkodzących właściwości płynu. Z biegiem czasu właściwości te obniżają swoją sprawność, a sam płyn należy wymienić na nowy. Niskie właściwości płynu chłodniczego lub jego za niski poziom może spowodować korodowanie układu chłodzenia oraz przegrzewanie się jednostki sterującej.
Informacje o tym, jak często powinno zmieniać się płyny do chłodnicy, sugerowane są przez producenta pojazdu. Od sprawności cieczy chłodzącej zależy bardzo dużo czynników i elementów w pojeździe. Średnio producenci zalecają wymianę płynu co 2-3 lata, jednak są marki, które wydłużają ten czas nawet do czterech lat. Zalecenia dotyczą również konkretnych rodzajów płynów. Płyny o oznaczeniu IAT zaleca się wymieniać co mniej więcej trzy lata, a płyny OAT nawet co pięć.
Najpopularniejsze i najczęściej spotykane są trzy rodzaje płynów. Różnią się od siebie przede wszystkim składem i ilością dodatków. Największa różnica leży po stronie substancji antykorozyjnych zawartych w płynie. Najstarszym i najczęściej stosowanym płynem, szczególnie w starszych pojazdach, jest ten o oznaczeniu IAT. Jego skład tworzą głównie składniki nieorganiczne, najczęściej krzemiany. Tworzą one powłokę ochronną na powierzchni układu chłodzenia. Zaleca się wymianę tego rodzaju płynu co 2-3 lata, ze względu na skłonność do blokowania kanałów wodnych, co negatywnie odbija się na działaniu chłodnicy.
Kolejnym rodzajem jest płyn chłodzący z oznaczeniem OAT. Tego rodzaju płyny bogate są w kwasy organiczne oraz tworzą cieńszą warstwę ochronną, która wykazuje lepsze właściwości. Ze względu na organiczny skład są bardziej wydajne i dłużej zachowują swoją sprawność. Zaleca się ich wymianę nawet co 5 lat!
Trzecim rodzajem jest płyn HOAT, który bazuje na hybrydowych substancjach organicznych, a sam płyn łączy w sobie funkcje obu poprzedników. Jego wymiana nie musi być tak częsta jak w przypadku IAT, jednak nie jest on tak wytrzymały jak OAT. Z racji na niskie właściwości szkodzące, najlepiej sprawdzają się w aluminiowych układach chłodzenia.
Przy wyborze płynu chłodniczego warto zwrócić uwagę na kilka podstawowych kwestii, aby nie zaszkodzić swojemu samochodowi. Kolor płynów chłodniczych nie grają żadnej roli. Jest to jedynie wyróżnienie na tle konkurencji, a same właściwości są do siebie bardzo zbliżone.
Najpopularniejszą marką płynów chłodniczych jest Borygo. Posiada ona bogatą ofertę swoich produktów, które każdy może dostosować do swoich potrzeb. Kolejną ważną zasadą jest to, że różnych płynów chłodniczych nie warto ze sobą mieszać. Mimo że posiadają one podobne składy, mogą różnić się ilością użytych uszlachetniaczy, co może negatywnie zadziałać na nasz układ chłodniczy.
Płyn uzupełniać można wodą demineralizowaną, w sytuacji, kiedy zauważymy drastyczny spadek jego poziomu. Pamiętać należy wtedy, że po kilkukrotnym dolaniu ilość wody będzie znacznie większa od ilości płynu chłodniczego, tym samym straci on swoje właściwości.
Kupić można dwa rodzaje płynów. Pierwszym z nich jest gotowy preparat, który posiada odpowiednie proporcje specjalnie dobranych składników i nadaje się do bezpośredniego użycia zaraz po zakupie. Drugi rodzaj to koncentrat. Jest to mieszanka wszystkich substancji chemicznych, jednak ten wymaga rozcieńczania z wodą w proporcji 50/50.
Dodatkowo przed zbliżającą się zimą warto zwrócić uwagę na dodatki płynu, ponieważ płyn o niskich właściwościach antyzamarzających może stać się bezużyteczny już w okolicach -15 stopni Celsjusza, dlatego warto zaopatrzyć się w ciecze chłodzące z właściwościami zapobiegającymi szybkiemu zamarzaniu.
W zależności od modelu i wieku naszego auta zaleca się wybierać spośród płynów IAT i OAT. Płynów nie wolno ze sobą mieszać, ponieważ różnić się mogą składem i nie spełnią one swojej funkcji. Do zbiorniczka, w przypadku braku płynu, można dolać wodę zdemineralizowaną, jednak kiedy proporcja wody do płynu przekroczy 50%, płyn zacznie tracić swoją sprawność. Zamiast gotowych preparatów używać można koncentratów, które gotowe są do użytku już po rozcieńczeniu z wodą. Dobór płynu warto konsultować z zaleceniami producenta danego pojazdu, aby wybrać najlepszą opcję dla swojego samochodu.