Czujnik położenia wału – objawy uszkodzenia. Jakie są objawy awarii czujnika położenia wału?

Postęp technologiczny sprawił, że od kilkunastu lat wszystkie silniki samochodowe sterowane są przez komputer pokładowy pojazdu. Komputer taki porozumiewa się z jednostką napędową za pomocą licznych czujników, które zbierają niezbędne informacje z poszczególnych podzespołów i przesyłają te dane do jednostki sterującej. Ta ma za zadanie odczytać przesłane informacje, wybrać najbardziej optymalną dla samochodu ścieżkę pracy i przesłać niezbędne komendy. Jednym z takich sensorów jest właśnie czujnik położenia wału. Wydawać by się mogło, że uszkodzenie jednego z wielu czujników nie powinno skutkować poważnymi konsekwencjami, jednak w przypadku czujnika położenia wału sytuacja jest zupełnie inna, gdyż jego awaria może całkowicie unieruchomić pojazd. Czym zatem jest czujnik położenia wału, gdzie się znajduje i jakie są objawy jego awarii?

Czujnik położenia wału – co to jest, za co odpowiada?

Czujnik położenia wału to niewielki sensor wyposażony w sondę pomiarową oraz wtyczkę. Zamocowany jest za pomocą kilku śrub, a znaleźć go można zazwyczaj w dwóch określonych lokalizacjach – przy kole zamachowym lub przy kole pasowym wału korbowego. Jest to dość istotna informacja, gdyż w pojeździe znajduje się kilka podobnych do siebie czujników, jak na przykład czujnik automatycznej skrzyni biegów. Informacja ta pozwoli nam nie tylko szybciej zlokalizować przyczynę usterki, ale też odpowiednio zabrać się za jej eliminacje. Czym zajmuje się sam sensor? Przesyła do komputera pokładowego dane na temat chwilowego położenia wału oraz jego prędkości obrotowej. Informacja ta pozyskiwana jest przez sam czujnik i współpracujące z nim tarcze pomiarowe. W zależności od zastosowanego rozwiązania technologicznego może być to tarcza z wyciętymi szczelinkami, tarcza z magnesem lub tarcza zębata. Dane pozyskiwane przez czujnik położenia wału są bardzo istotne, a ich odczyt zapewnia prawidłową pracę silnika. Dzięki odczytanym przez czujnik położenia wału, parametrom, komputer pokładowy ustala cały zestaw parametrów, takich jak np. dotrysk mieszanki paliwowej czy kąt wyprzedzenia zapłonu. Parametry te są niezbędne do prawidłowej i efektywnej pracy silnika, dlatego też awaria czujnika położenia wału może nieść ze sobą bardzo poważne konsekwencje.

Czujnik położenia wału – objawy awarii

Pozyskiwane przez czujnik parametry są niebywale istotne w pracy silnika. Współpraca wszystkich podzespołów jest bardzo ważna i wymaga ogromnej precyzji, stąd nawet niewielkie odchylenia są wyczuwalne dla kierowcy. Jak najczęściej objawia się awaria czujnika położenia wału? Do najczęściej występujących usterek zalicza się:

• nierówna praca silnika;
• problemy z uruchomieniem silnika;
• wprowadzenie silnika w stan awaryjny, gdzie drastycznie spadnie moc pojazdu i wzrośnie zużycie paliwa;
• wyświetlanie się kontrolki „check engine” z odpowiednim kodem;
• gaśnięcie rozgrzanej jednostki podczas pracy.

Powyższe objawy mogą świadczyć o całkowitej awarii czujnika położenia wału lub usterce, przez którą komputer pokładowy otrzymuje błędne informacje o parametrach pracy silnika. Dlaczego tak się dzieje? Komputer pokładowy steruje jednostką napędową tylko na podstawie zebranych danych. W przypadku uszkodzenia czujnika położenia wału lub odczytywania błędnych parametrów, odczyta to jako nieznany błąd i wdroży plan awaryjny, gdzie najlepszym rozwiązaniem może okazać się uniemożliwienie uruchomienia pojazdu bądź ograniczenie jego pracy w celu zminimalizowania szkody.

Przeczytaj również: Jaki termostat układów chłodzenia wybrać?

Czujnik położenia wału – naprawa

Objawowo awaria czujnika położenia wału może być mylnie rozpoznana, ponieważ podobne symptomy występują w przypadku uszkodzenia pompy paliwa, układu zapłonowego lub zasilania. Zaleca się zatem, przed podjęciem jakichkolwiek kroków naprawczych, zdiagnozowanie problemu przy pomocy systemów diagnostycznych. Sam czujnik nie zawsze należy wymieniać w przypadku potencjalnej awarii. Bardzo często wystarczy oczyścić zabrudzoną głowicę czujnika, wymienić uszkodzone przewody lub przeczyścić elementy łączenia specjalnym preparatem do połączeń elektrycznych. Zabieg taki jest znacznie szybszy i tańszy, a w wielu przypadkach wystarczający, aby czujnik ponownie pracował bez zarzutów. Czasami jednak zdarzają się sytuacje, gdzie uszkodzeniu ulec może pomocnicza tarcza pomiarowa, gdzie w takiej sytuacji niezbędna będzie wymiana. Ceny czujnika położenia wału wahają się między 100 a 400 złotych, zależnie od modelu auta i marki producenta czujnika. Odpowiednich części najlepiej szukać w autoryzowanych sklepach motoryzacyjnych, posiłkując się książkami serwisowymi i zaleceniami producenta pojazdu Sama wymiana nie jest trudna i czasochłonna, dlatego też mechanicy za wykonanie naprawy nie liczą sobie wielkich sum. Ewentualną wymianę najlepiej zlecić fachowcom, gdyż ważne jest zachowanie odpowiedniej odległości czujnika od pomocniczej tarczy pomiarowej oraz samo jego zamocowanie. Źle dopasowane elementy lub wadliwe ich połączenie będzie od razu rozpatrzone przez komputer pokładowy jako potencjalna awaria czujnika, przez co wymiana nie przyniesie oczekiwanych rezultatów.

Czujnik położenia wału – podsumowanie

Niewielki czujnik odpowiada za pracę całego silnika. Bez prawidłowego odczytu danych nasz pojazd może przestać prawidłowo funkcjonować, przez co gra on bardzo istotną rolę. Objawy awarii należy niezwłocznie monitorować, aby uniknąć nieprzyjemnych niespodzianek, w których nasz pojazd całkowicie odmówi posłuszeństwa. Warto dbać i kontrolować jakość i żywotność czujnika położenia wału, co pomoże nam zaoszczędzić kilkaset złotych na potencjalnej wymianie, która w ostateczności też nie jest nad wyraz kosztowna.

Autor: Przemysław Mańka