Dawno minął czas, gdy młodzi mężczyźni unikali powszechnej służby wojskowej. Dziś, wielu chłopców oraz spora grupa dziewcząt marzy o mundurze i żołnierskim życiu. Jednak nie wszyscy mają szansę zasmakować koszarowego drylu, poczuć klimat poligonowej przygody i zagranicznych misji.
Jak podaje Nowy Leksykon PWN: „mundur wojskowy (uniform) to ubiór wojskowy wykonany ściśle według przepisu określającego kolor, krój i oznaki; pojawił się w XVI w., w Polsce po raz pierwszy w piechocie wybranieckiej”. Badacze doszukują się etymologii słowa „mundur” w łacińskim „moderare”. Dosłowne tłumaczenie oznacza „miarkować”, „stosować”. W odniesieniu do ubioru wojskowego, po raz pierwszy zaczęto używać to pojęcie we Francji za czasów Ludwika XIV. Brzmiało ono „la monture”, czyli „oprawa” i oznaczało to w co żołnierz był ubrany. Inne podejście do zakresu znaczenia tego terminu wynikało z niemieckiego słowa „Montur”. Obejmowało ono nie tylko ubranie żołnierskie, ale również ekwipunek i uzbrojenie[1]. Trudno oprzeć się wrażeniu, że w polskiej tradycji jesteśmy bliżej francuskiego niż niemieckiego sposobu myślenia o mundurze wojskowym. W perspektywie historycznej, mundur podlegał wielu zmianom, które ściśle wiązały się z przeobrażeniami zachodzącymi w wojsku. Nowe sposoby prowadzenia działań wojennych, rozwój technologiczny oraz doświadczenia z rozegranych bitew to podstawa wprowadzanych modyfikacji i rewolucyjnych zmian w odzieży wojskowej. Wystarczy nawet pobieżne prześledzenie historii I Wojny Światowej, aby dostrzec tę korelację. Francuscy żołnierze wyruszający w początkowej fazie wojny na front w swoich błękitnych mundurach byli doskonałym celem dla przeciwników. Niemieckie pikielhauby nie były z kolei żadnym skutecznym zabezpieczeniem, choćby przed odłamkami pocisków artyleryjskich. Pod wpływem tych prostych obserwacji, odzież wojskowa zaczęła pełnić również funkcje ochronno-maskujące. Bogato zdobione niemieckie czy rosyjskie ze skóry, cienkiej blachy lub filcu, zostały zastąpione przez solidne stalowe hełmy. Od 1916 pikielhauby zaczęły stopniowo wychodzić z użytku, ustępując miejsca stalowemu hełmowi M1916. Kolejne jego wersje, później stały się rozpoznawalnym powszechnie elementem ekwipunku Wehrmachtu. Warto wspomnieć, że z takiego nakrycia głowy, aż do zakończenia Kampanii Wrześniowej 1939 r., korzystały również żołnierze w jednostkach pancerno-motorowych Wojska Polskiego.
Wykorzystanie umundurowania do maskowania obecności żołnierzy było coraz bardziej powszechne. Prawdziwy przełom nastąpił w okresie II Wojny Światowej. Pojawiły się specjalnie drukowane tkaniny w różnego rodzaju barwy i wzory kamuflujące. Sama zieleń i jej odcienie nie spełniały już coraz bardziej wyśrubowanych oczekiwań armii. Dziś istnieje całe mnóstwo rozmaitych wzorów kamuflażu. Kamuflaż dostosowany jest nie tylko do warunków terenowych i klimatycznych. Bywa komplementarny do pór roku, rodzaju roślinności czy kolorystyki, w której utrzymane są rejony zurbanizowane. Obecnie popularne są motywy „cyfrowe” – tzw. „digital camo”. W zasadzie każda armia ma własne, często oryginalne rozwiązania w zakresie kolorystyki i motywów umundurowania.
Używanie w życiu cywilnym ubrań wojskowych lub ich elementów nie jest kwestią ostatniej mody. W okresie niemieckiej okupacji „wojskowy styl” – wyglansowane oficerki i bryczesy – były wizytówką polskiej młodzieży patriotycznej. Bezpośrednio po zakończeniu wojny, wobec braku cywilnej odzieży, zdemobilizowani żołnierze nosili mundury (pozbawione odznak) na co dzień. Dopiero na początku lat pięćdziesiątych z polskich ulic, uczelni i urzędów zniknął „wojskowy styl”. Jednak wobec trwającej dominacji ZSRR, polska młodzież prezentowała swój opór, powracając do militarnej mody. Dużą rolę w wykreowaniu tego trendu odegrał słynny film „Popiół i diament’, a zwłaszcza niezapomniana rola Zbigniewa Cybulskiego. Główny bohater, który stał się ikoną ówczesnej młodzieży, występował w wojskowej kurtce pochodzącej z amerykańskiego demobilu. Od premiery tego filmu, taka kurtka stała się marzeniem wielu chłopców, którym była bliska tradycja Powstania Warszawskiego oraz walk 2 Korpusu generała Władysława Andersa.
Renesans woskowego stylu w latach osiemdziesiątych związany był z wprowadzeniem stanu wojennego. Polska młodzież przeciwna utrwalaniu socjalizmu, zaczęła nosić wojskowe panterki, a zamiast teczek i szkolnych plecaków, hitem były torby podoficerskie – popularne „raportówki”. Obecnie korzystanie z elementów umundurowania jest domeną wędkarzy, myśliwych lub członków organizacji paramilitarnych oraz grup rekonstrukcji historycznych. Często na ulicach widuje się polskie, amerykańskie czy niemieckie kurtki wojskowe. Szczególnie popularne są „parki” lub klasyczne, amerykańskie M65. Dostęp do sportów mundurowych jest w zasadzie nieograniczony. Dla tych, którzy mają zasobne konto bankowe, specjalistyczne sklepy oferują nieomal kompletne umundurowanie i ekwipunek żołnierski wielu armii. Bardziej oszczędni mogą korzystać ze sklepów internetowych lub robić zakupy przy okazji wizyt na imprezach o charakterze militarnym. Z reguły takim festynom towarzyszą jarmarki, na których po atrakcyjnych cenach można kupić w zasadzie wszystko o czym zamarzy miłośnik militariów. Należy jedynie pamiętać o tym, że cywilom nie wolno używać umundurowania i jego elementów, których wzory aktualnie obowiązują w Wojsku Polskim. Jest to prawnie zabronione.
Dr Janusz Grobicki
[1] http://phw.org.pl/mundur-wojskowy-w-tradycji-europejskiej/, (20.09.2020)
Artykuł sponsorowany
Wyrażając zgodę na przechowywanie informacji na urządzeniu końcowym lub dostęp do nich i przetwarzanie danych osobowych (w tym w obszarze profilowania, analiz rynkowych i statystycznych) sprawiasz, że łatwiej będzie odnaleźć Ci w Serwisie dokładnie to, czego szukasz i potrzebujesz. Administratorem Twoich danych osobowych będzie Ceneo.pl sp. z o.o., a w niektórych przypadkach (np. identyfikator internetowy, dane przeglądania) nasi partnerzy (130 partnerów), w tym tzw. “Zaufani Partnerzy IAB” (126 partnerów).
Twoja zgoda jest dobrowolna i obejmuje przetwarzanie danych osobowych w celach: prezentowania spersonalizowanych treści i reklam oraz ich pomiaru, tworzenia statystyk, poprawy funkcjonalności strony, ułatwienia korzystania z naszych stron.
Zgoda obejmuje także wyszczególnione cele (wg standardu i klasyfikacji IAB Europe) dla Zaufanych Partnerów IAB: 1) Przechowywanie informacji na urządzeniu lub dostęp do nich; 2) Wykorzystywanie ograniczonych danych do wyboru reklam; 3) Tworzenie profili w celu spersonalizowanych reklam; 4). Wykorzystanie profili do wyboru spersonalizowanych reklam; 5) Tworzenie profili w celu personalizacji treści; 6) Wykorzystywanie profili w celu doboru spersonalizowanych treści; 7) Pomiar efektywności reklam; 8) Pomiar efektywności treści; 9) Rozumienie odbiorców dzięki statystyce lub kombinacji danych z różnych źródeł; 10) Rozwój i ulepszanie usług; 11) Wykorzystywanie ograniczonych danych do wyboru treści, Cele specjalne: 12) Zapewnienie bezpieczeństwa, zapobieganie oszustwom i naprawianie błędów, 13) Dostarczanie i prezentowanie reklam i treści, 14) Zapisanie decyzji dotyczących prywatności oraz informowanie o nich, Funkcje: 15) Dopasowanie i łączenie danych z innych źródeł, 16) Łączenie różnych urządzeń, 17) Identyfikacja urządzeń na podstawie informacji przesyłanych automatycznie, Funkcje specjalne: 18) Aktywne skanowanie charakterystyki urządzenia do celów identyfikacji. Szczegółowo opisane są one w ustawieniach dostępnych pod przyciskiem: Dostosuj zgody.
W każdej chwili możesz ją cofnąć zmieniając jej ustawienia (opcje dostosowania zgody przy jej wyrażeniu dostępne są także z poziomu polityki cookies). Cofnięcie zgody nie wpływa na legalność uprzedniego przetwarzania.
Więcej informacji - o wykorzystywaniu przez nas plików cookies, w tym o przysługujących Ci uprawnieniach z przetwarzania Twoich danych osobowych - w naszej polityce.
Udzielenie zgody na pliki cookies może się wiązać z przetwarzaniem Twoich danych osobowych, w tym w państwach leżących poza Europejskim Obszarem Gospodarczym, jak i z udostępnianiem ich do naszych partnerów oraz podmiotów z nimi współpracujących. Więcej informacji w naszej polityce.
Możesz w dowolnym momencie przejść do szczegółów i listy naszych partnerów (przycisk „>” przy każdej kategorii), jak i zaakceptować wszystkie lub wybrane kategorie (przesunięcie suwakiem).
Wybory, których dokonujesz w odniesieniu do celów i podmiotów (partnerów) wymienionych w tej informacji, są zapisywane w pliku cookie o nazwie „consentcookie” na maksymalny czas do 400 dni.
Wyrażam zgodę na:
Marketingowe (reklamowe) pliki cookies wspierają wyświetlanie reklam, które są bardziej dopasowane do Twoich zainteresowań i potrzeb, a jednocześnie wartościowe dla wydawców i reklamodawców. Służą także do wyświetlania reklam na innych stronach internetowych. Brak zgody nie wpływa na korzystanie ze strony.
Analityczne pliki cookies mierzą ilość wizyt i zbierają informacje o źródłach ruchu. Używamy ich także, aby poprawić działanie Ceneo. Pomagają nam dowiedzieć się, które strony są najbardziej popularne lub jak poruszasz się po naszym serwisie. Brak zgody nie wpływa na korzystanie ze strony.
Funkcjonalne pliki cookies zapamiętują wybory dokonywane przez Ciebie, zapewniając Ci lepiej dopasowane usługi. Możemy je wykorzystywać także do przeprowadzania ankiet.
Pliki cookies instalowane zgodnie z ustawieniem Twojej przeglądarki, niezbędne do prawidłowego lub zoptymalizowanego działania serwisu i naszych usług – bez nich strona internetowa lub usługi, które oferujemy mogą nie działać prawidłowo. Nie możesz z nich zrezygnować z poziomu tej strony.
Pliki cookie, identyfikatory urządzeń lub podobne identyfikatory online (np. identyfikatory oparte na logowaniu, identyfikatory przypisywane losowo, identyfikatory sieciowe) w połączeniu z innymi informacjami (takimi jak rodzaj przeglądarki i informacje w niej zawarte, język, rozmiar ekranu, obsługiwane technologie itp.) mogą być przechowywane lub odczytywane na Twoim urządzeniu celem rozpoznania urządzenia za każdym razem, gdy następuje połączenie z aplikacją lub witryną internetową – w celach tutaj przedstawionych.
Np.:
Reklamy prezentowane Tobie w serwisie mogą opierać się na ograniczonych danych takich jak witryna internetowa lub aplikacja, z których korzystasz, Twoja nieprecyzyjna lokalizacja, rodzaj urządzenia albo treści przeglądane przez Ciebie (na przykład w celu ograniczenia liczby wyświetleń danej reklamy).
Np.:
Informacje na temat Twojej aktywności w serwisie (np. przesyłane formularze, przeglądane treści) mogą być przechowywane i łączone z innymi informacjami dotyczącymi Ciebie (na przykład informacjami o Twojej poprzedniej aktywności w serwisie, innych witrynach internetowych lub aplikacjach) lub podobnych osób. Informacje te wykorzystuje się następnie do tworzenia lub ulepszania profilu odnoszącego się do Ciebie (który to profil może na przykład obejmować Twoje zainteresowania i cechy osobiste). Twój profil może być wykorzystywany (również później) do pokazywania reklam, które wydają się bardziej odpowiednie, biorąc pod uwagę Twoje możliwe zainteresowania.
Np.:
Reklamy, ktore są Ci prezentowane w tym serwisie mogą być oparta na Twoich profilach reklamowych, które mogą odzwierciedlać Twoją aktywność w serwisie, innych witrynach internetowych lub aplikacjach (np. przesyłane formularze, przeglądane treści), możliwe zainteresowania i cechy osobiste.
Np.:
Informacje na temat Twojej aktywności w serwisie (np. przesyłane formularze, przeglądane treści niezwiązane z reklamami) mogą być przechowywane i łączone z innymi informacjami dotyczącymi Ciebie (na przykład informacjami o Twojej poprzedniej aktywności w usłudze, innych witrynach internetowych lub aplikacjach) lub podobnych osób. Informacje te wykorzystuje się następnie do tworzenia lub ulepszania Twojego profilu (który to profil może obejmować możliwe zainteresowania i cechy osobiste). Twój profil może być wykorzystywany (również później) do prezentowania treści, które wydają się bardziej odpowiednie w oparciu o Twoje ewentualne zainteresowania, na przykład poprzez dostosowanie kolejności wyświetlania treści, aby jeszcze łatwiej było Ci znaleźć treści odpowiadające Twoim zainteresowaniom.
Np.:
Treści prezentowane w serwisie mogą być oparte na Twoich profilach spersonalizowanej treści, które mogą odzwierciedlać Twoją aktywność w tym lub innym serwisie (bierze się pod uwagę przesyłane formularze, przeglądane treści itd.), możliwe zainteresowania i aspekty osobiste. Informacje te mogą zostać wykorzystane na przykład do dostosowania kolejności wyświetlania treści, aby jeszcze bardziej ułatwić Ci przeglądanie właściwych (niereklamowych) treści odpowiadających Twoim zainteresowaniom.
Np.:
Informacje dotyczące tego, które reklamy są Ci pokazywane, jak również tego, jak na nie reagujesz, mogą pomóc określić, na ile dobrze zadziałała dana reklama na Ciebie lub inne osoby i czy cele reklamy zostały osiągnięte. Na przykład czy w ogóle widziałeś reklamę, czy ją na nią kliknąłeś, czy skłoniła to Ciebie do zakupu produktu lub odwiedzenia witryny internetowej itp. Jest to bardzo pomocne w zrozumieniu znaczenia kampanii reklamowych.
Np.:
Informacje dotyczące prezentowanych Ci treści oraz Twoje reakcje na nie mogą zostać wykorzystane do określenia, czy (niereklamowe) treści dotarły – na przykład – do zamierzonych odbiorców i czy odpowiadały Twoim zainteresowaniom. Pozwalają się dowiedzieć, czy przeczytałeś artykuł, obejrzałeś film, słuchałeś podcastu lub sprawdziłeś opis produktu, ile czasu spędziłeś, korzystając z serwisu, jakie witryny internetowe odwiedziłeś itp. Pomaga to poznać znaczenie (niereklamowych) pokazywanych Tobie treści.
Np.:
Można generować raporty na podstawie kombinacji zestawów danych (takich jak profile użytkowników, statystyki, badania rynku, dane analityczne) dotyczących reakcji użytkowników na treści reklamowe lub niereklamowe. Chodzi o identyfikację wspólnych cech (na przykład określenie, którzy odbiorcy docelowi są bardziej otwarci na kampanię reklamową lub treści danego typu).
Np.:
Informacje na temat Twojej aktywności w serwisie, np. odnoszące się do Twoich reakcji na reklamy lub treści, mogą być bardzo pomocne w ulepszaniu produktów i usług oraz tworzeniu nowych produktów i usług w oparciu o Twoje interakcje, typ odbiorców itp. Ten konkretny cel nie obejmuje tworzenia ani ulepszania profili czy identyfikatorów użytkowników.
Np.:
Treści prezentowane Tobie w serwisie mogą opierać się na ograniczonych danych takich jak witryna internetowa lub aplikacja, z których korzystasz, Twoja nieprecyzyjna lokalizacja, rodzaj urządzenia albo treści przeglądane przez Ciebie (na przykład w celu ograniczenia liczby wyświetleń danego filmu lub artykułu).
Np.:
Twoje dane mogą być wykorzystywane do monitorowania i zapobiegania oszustwom (np. w odniesieniu do reklam i ich klikania przez boty) oraz zapewnienia prawidłowego i bezpiecznego działania systemów i procesów. Dane te mogą być również wykorzystywane do korygowania wszelkich problemów, jakie mogą wystąpić u Ciebie, wydawcy lub reklamodawcy w związku z dostarczaniem treści i reklam oraz w związku z Twoją interakcją z treścią i reklamami.
Np.:
Niektóre informacje (np. adres IP lub funkcje urządzenia) są wykorzystywane w celu zapewnienia technicznej zgodności treści lub reklam lub w celu ułatwienia przesyłania treści lub reklam do Twojego urządzenia.
Np.:
Decyzje podejmowane przez użytkownika dotyczące celów i podmiotów wymienionych w niniejszym powiadomieniu są zapisane i udostępniane tym podmiotom w formie sygnałów cyfrowych (np. ciągu znaków). Jest to konieczne dla zapewnienia aby te podmioty i usługi respektowały podjęte przez użytkownika decyzje.
Np.:
Informacje dotyczące aktywności użytkownika w usłudze mogą być łączone z innymi informacjami dotyczącymi użytkownika, pochodzącymi z różnych źródeł takich jak aktywność w innej usłudze online, korzystanie z karty lojalnościowej w sklepie lub odpowiedzi na pytania w ankiecie – w celach wyjaśnionych w niniejszym powiadomieniu.
W związku z celami opisanymi w niniejszym powiadomieniu można przypuszczać, że urządzenie użytkownika jest powiązane z innymi urządzeniami, które należą do użytkownika lub znajdują się w jego gospodarstwie domowym (na przykład gdy użytkownik loguje się do tej samej usługi zarówno na telefonie, jak i komputerze, ewentualnie korzysta z tego samego połączenia internetowego na obu urządzeniach).
Urządzenie użytkownika może odróżniać się od innych urządzeń na podstawie informacji, które automatycznie wysyła, uzyskując dostęp do internetu (na przykład na podstawie adresu IP połączenia internetowego lub rodzaju wykorzystywanej przeglądarki) – w celach określonych w niniejszym powiadomieniu.
Za zgodą użytkownika do realizacji celów określonych w niniejszym powiadomieniu można wykorzystywać dokładną lokalizację użytkownika (mowa tu o promieniu nieprzekraczającym 500 metrów).
Za zgodą użytkownika może zostać wysłane żądanie o podanie określonych cech urządzenia użytkownika, które pozwolą na odróżnienie go od innych urządzeń (np. zainstalowane wtyczki i czcionki, rozdzielczość ekranu) – w związku z realizacją celów, o których mowa w niniejszym powiadomieniu.
Pliki cookies oraz informacje przetwarzane za ich pomocą pozwalają zapewnić użyteczny, bezpieczny serwis, wspierają jego poprawne działanie i ulepszanie, umożliwiają pomiary ruchu i analizy statystyk (także dla marketingu i skuteczności reklamy internetowej). Dzięki nim serwis i jego zawartość dostosowujemy do Twoich potrzeb, prezentując Ci treści i reklamy, które lepiej odpowiadają na Twoje oczekiwania.