Data modyfikacji:
Raki na buty: jakie wybrać?
Wybierając się na wycieczkę w góry, koniecznie należy zaopatrzyć się w strój gotowy na każdą pogodę, a także dobre i wygodne buty do wspinaczki lub dłuższych wędrówek. Czasami jednak nawet najbardziej solidne obuwie nie wystarczy, by móc bezpiecznie poruszać się po niektórych szlakach, oferujących sypką i wyjątkowo nierówna nawierzchnię. W taki wypadkach sięgamy więc po raki na buty. Ten element ekwipunku turystycznego posiada wiele rodzajów, które przeznaczone są do użytku w różnych warunkach. W artykule przedstawiamy najważniejsze informacje na temat raków.
Raki na buty – do czego się przydają?
Raki na buty pozostają w użytku od wielu dziesiątek lat. Podobnie jak wiele innych elementów wyposażenia miłośników górskich wypraw, sprzęt ten uległ jednak z czasem wielu zmianom wyglądu oraz specjalizacji, sposób ich zakładania oraz używania raków pozostaje jednak w dużej mierze niezmienny. Raki to specjalne przystawki wykonane z metalu, które nakłada się bezpośrednio na podeszwę obuwia i solidnie do niego przytwierdza.
Raki mają od kilku do nawet kilkunastu kolców i ząbków, które podczas chodzenia wbijają się w podłoże, zapewniając właścicielowi dodatkową stabilność, gdy porusza się on po nierównej, śliskiej lub bardzo grząskiej powierzchni. Dzięki temu raki są w stanie uchronić przed przypadkowymi upadkami i poślizgnięciami się, czy to na lodzie, czy też na suchej żwirowej trasie wspinaczkowej, chroniąc przed poważnymi kontuzjami, a nawet w szczególnych sytuacjach ratując życie.
W zależności od rodzaju, raki możemy założyć na obuwie trekkingowe albo wyłącznie na specjalne buty wspinaczkowe, posiadające odpowiednio wyprofilowane w tym celu podeszwy.
Raczki
Raczki to najprostszy i najtańszy rodzaj raków, z którego korzysta się przede wszystkim w amatorskich wędrówkach, w niższych partiach gór oraz na utartych szlakach o względnie niewielkim nachyleniu. Przydają się zwłaszcza, gdy na trasę wybieramy się w deszczu i śniegu albo gdy istnieje ryzyko, że będzie ona oblodzona. Raczki wykonuje się z metalowego łańcucha, wyposażonego w 6–10 kolców, który często połączony jest z elastycznymi i wyprofilowanymi elementami wykonanymi z tworzywa sztucznego.
Raczki zakłada się i zapina bezpośrednio na dowolny rodzaj obuwia trekkingowego lub górskiego. Teoretycznie sprawdzą się one też na butach sportowych, muszą one jednak posiadać dość solidną i grubą podeszwę, dzięki czemu nakładka nie będzie zsuwała się lub przeszkadzała zanadto podczas poruszania się.
Raki koszykowe
Raki koszykowe, nazywane również turystycznymi, są wykorzystywane zarówno przez amatorów, jak i i doświadczonych miłośników wspinaczki oraz wędrówek w trudnym terenie, zwłaszcza w wyższych partiach gór. W odróżnieniu od raczków, składają się z dwóch sztywnych części zakładanych na przednią oraz tylną część podeszwy buta. Są one połączone regulowanym metalowym łącznikiem. Nie naciąga się ich elastycznymi paskami, ale zapina za pomocą pasków oraz zatrzasków. Większość sprzedawanych modeli ma od 10 do 12 długich metalowych zębów, zapewniających mocniejsze oparcie w podłożu. Cena dobrych modeli wynosi kilkaset złotych.
Raki koszykowe są dość uniwersalne i pasują do większości rodzajów obuwia trekkingowego i sportowego. Warto jednak zwrócić uwagę na to, że wybierając modele o miękkiej podeszwie, podczas poruszania się jesteśmy zmuszeni wkładać znacznie więcej energii w każdy krok. Co więcej, przy dużych przeciążeniach (np. wspinaczki po stromych zboczach) buty tego typu mogą doprowadzić do uszkodzenia zapięć raków. Dla bezpieczeństwa raków turystycznych nie powinno używać się także w parze z butami śniegowymi.
Raki półautomatyczne
Raki półautomatyczne wybierają przede wszystkim doświadczeni entuzjaści wspinaczki górskiej, którzy są przygotowani na bardzo niesprzyjające warunki pogodowe. Świetnie sprawdzają się podczas wędrówek w trudnym i oblodzonym terenie, a nawet podczas eksploracji lodowców lub jaskiń. Tak samo jak modele turystyczne raki półautomatyczne zbudowane są z połączonej ze sobą części przedniej i tylnej, pomiędzy którymi można regulować odległość, dopasowując ją do rozmiarów buta. Ceny dobrych raków półautomatycznych zaczynają się od kilkuset złotych.
Przednia część raków ma standardowe zapięcie na paski lub zatrzaski, ich tylna część jest jednak wpinana automatycznie w piętę buta, co przyspiesza zakładanie i ściąganie kolczastej nakładki. Funkcja ta jednak sprawia, że z raków tego typu skorzystamy wyłącznie przy zakładaniu specjalistycznego obuwia górskiego, ponieważ posiada ono wyprofilowaną w tym celu podeszwę. Dobrą wiadomością jest jednak to, że większość producentów obuwia trzyma się ustalonych standardów, tak więc możemy do nich dowolnie dobierać różne rodzaje raków. Warto jednak przed wybraniem odpowiedniego modelu upewnić się, czy rzeczywiście jest on przygotowany na współpracę z rakami.
Raki automatyczne
Raki automatyczne skierowane są wyłącznie dla osób profesjonalnie zajmujących się wspinaczką górską, wędrówkami po silnie oblodzonych i zaśnieżonych trasach lub lodowcach. Są to znacznie sztywniejsze konstrukcje, których przednia oraz tylna część jest automatycznie wpinana w but. Patent ten umożliwia błyskawiczne ściągnie nakładki bez potrzeby regulowania pasków i zapięć. Raki tego typu zapewniają największą stabilność oraz ułatwiają pokonywanie trudnych technicznie przeszkód terenowych. Nakładki mogą jednak sprawiać trudności podczas poruszania się po całkowicie płaskim terenie.
Aby skorzystać z raków automatycznych, musimy wyposażyć się w obuwie górskie z wyprofilowaną podeszwą, pozwalającą na stosowanie przednich i tylnych zapięć. Ceny raków automatycznych zaczynają się od kilkuset złotych i kończą na kilku tysiącach złotych.
Polecamy:
Czarny garnitur i czarna koszula na wesele – czy to dobry pomysł?
2024-04-15
Styl preppy – poznaj elegancję z Harvardu
2024-04-12
Jaki cross na początek wybrać? Pierwszy cross
2024-04-08
Jaką odżywkę do brody wybrać? Jak stosować?
2024-04-02
Jaka będzie najlepsza szczotka do włosów dla mężczyzn?
2024-03-29
Zarost męski – rodzaje, pielęgnacja i stylizacja. Poradnik dla mężczyzn
2024-03-27
Autor: Michał Kułakowski