Savoir-vivre: etykieta w środkach komunikacji miejskiej

Każdego dnia miliony Polaków korzystają z transportu publicznego. Niestety doświadczenie unaocznia nam przykrą rzeczywistość: mało kto z podróżujących potrafi grzecznie zachować się w autobusie i tramwaju. Czego nie robić podczas jazdy MPK? Oto kilka reguł kultury osobistej obowiązującej pasażerów komunikacji miejskiej.   
Pomimo kampanii społecznościowych i wyklejania wnętrz pojazdów MPK materiałami informacyjnymi dot. prawidłowego zachowania podczas podróży, w środkach komunikacji masowej panują złe przyzwyczajenia i nawyki. Pasażerowie zdają się być głusi na apele władz i otaczających ich osób.

Miewaliście zapewne nie raz ochotę wyrzucić nieprzyjemnego sąsiada na najbliższym przystanku, prawda? A ile razu powrót do domu zmęczył was bardziej niż najcięższy dzień w pracy! No cóż, każdy ma prawo skorzystać z komunikacji miejskiej - musimy szanować prawa swoje i swoich współpasażerów.

Dlatego też przygotowaliśmy listę kilku podstawowych zasad savoi-vivre'u obowiązujących w pojazdach komunikacji miejskiej.

1. Podstawowa zasada: skasuj bilet

Jeżdżę na gapę, uciekłem kanarowi, wymigałem się od mandatu. Za co mam płacić: za ten ścisk, smród, spóźniony autobus, a może za przyjemność przejechania jednego przystanku? Koniec cwaniaczku! Kombinatorstwo w tym wypadku to żaden zaszczyt! Zakup i skasowanie biletu to obowiązek każdego pasażera. Nie płacąc za bilet, dokonujesz kradzieży. Nie wchodzisz do sklepu i nie wnosisz towaru bez płacenia. Nie jeździsz autobusami międzymiastowymi za darmo. Pamiętaj, że płacisz za czyjąś pracę.  

2. Najpierw wysiadający, potem wsiadający

Gdy nasz autobus zatrzymuje się na przystanku, powinniśmy najpierw przepuścić osoby wysiadające . Pozwólmy im spokojnie i komfortowo opuścić pojazd. Nie zastawiaj wejścia, nie pchaj się też do wsiadania. Autobus nie odjedzie, dopóki nie zabierze wszystkich osób stojących na przystanku. To, że wsiądziesz szybciej od innych, nie oznacza, że szybciej odjedziecie. Będąc w środku, pamiętaj, żeby ułatwić wysiadanie innym - jeśli zajdzie taka potrzeba, wyjdź na chwilę z autobusu, żeby przepuścić osobę opuszczającą pojazd.

Ważne: po wejściu do pojazdu przejdź wgłąb i zajmij wolne miejsce tak, aby nie utrudniać kolejnym pasażerom wsiadania i podróżowania. Nie stawaj zaraz przy wejściu, nie rozpychaj się - inni też chcą dojechać do celu.

Wrocławscy studenci PWST wraz z Miejskim Przedsiębiorstwem Komunikacji we Wrocławiu przygotowali kampanię humorystycznych filmików edukacyjnych, w których prezentują, jak zachować się w środkach komunikacji miejskiej.

3. Plecaki i bagaże

Podczas jazdy z bagażami, torebkami i plecakami należy zadbać o to, żeby nie utrudniały jazdy innym pasażerom. Uderzenie plecakiem po twarzy nie jest najprzyjemniejszą pamiątką z przejażdżki. Ściągnij torebkę i plecak - trzymaj je w dłoni. Nie stawiaj bagaży i zakupów na siedzeniach lub obok, w taki sposób, w który utrudni to zajęcie miejsca drugiej osobie. Tym bardziej nie zostawiaj ich w przejściu lub samych sobie - upadając, narobią sporego zamieszania albo zrobią komuś krzywdę.

Przeczytaj również: Savoir-vivre: kultura w windzie

4. Szanuj spokój innych

Autobus to nie biblioteka - wiadomo, że nigdy nie panuje w nim absolutna cisza. Grzeczność jednak wymaga od nas poszanowania spokoju współpasażerów. Słuchaj muzyki w słuchawkach - ta sama zasada dot. również innych urządzeń elektronicznych. Prowadząc rozmowy, czy to telefoniczne, czy z inną osobą, nie podnoś głosu. Umizgi kochanków też są nie na miejscu!  

5. Ustępowanie miejsca

W naszej kulturze przyjęła się reguła bezwzględnego ustępowania miejsca osobom starszym, kobietom w ciąży oraz osobom z niepełnosprawnością.  W środkach komunikacji są nawet specjalnie wyznaczone dla nich miejsca. Możesz je zająć, o ile w pojeździe nie ma kogoś, kto ma do nich pierwszeństwo. Wówczas powinniśmy ustąpić im miejsca.

 Ustępując miejsce w tramwaju należy zachować się taktownie - w szczególności w stosunku od kobiety (znasz anegdotki o nieciężarnych i "starszych paniach"). Nie chwytaj staruszki za ramię, ciągnąc ją do siedzenia. Nie awanturuj się z osobą, która "bezprawnie" siedzi na krzesełku, podczas gdy pan o kulach stoi. Nie znasz całego kontekstu - być może pasażer zaproponował mu swoje miejsce, a ten odmówił.

Najważniejsze: zawsze pytaj, czy dana osoba życzy sobie zająć twoje miejsce.
Pytanie: "Czy chciałby pan usiąść?" zadane z uśmiechem na twarzy sprawi, że druga osoba odbierze twój gest jako oznaka grzeczności i otwartości.
 

6. "Przepraszam" i "dziękuję" nie boli

W zatłoczonych pojazdach MPK trudno przesunąć się choćby o milimetr. Gdy zmierzasz do wyjścia lub po prostu chcesz przejść kawałek dalej, przeproś grzecznie. W ten sposób uprzedzasz współpasażerów o swoim zamiarze. Nie zapomnij podziękować osobie, która ustąpi ci drogę. Podobnie, zajmując miejsce, przeproś osobę zajmującą miejsce obok - to sygnał, że chcesz usiąść (wcześniej upewnij się, że w pobliżu nie ma kogoś, komu będzie ono bardziej potrzebne). Nie przeciskaj się na siłę. Na grzeczność odpowiedz grzecznością prostym "dziękuję".