Data publikacji: Czwartek, 17.04.2025

Savoir-vivre: jak poprawnie zwracać się do prezesa, dyrektora i innych osób z tytułami?

W codziennej komunikacji – zawodowej i oficjalnej – często pojawia się pytanie: jak poprawnie zwracać się do osób zajmujących wysokie stanowiska? Czy mówić „Panie Prezesie”, czy może „Panie Wiceprezesie”? Czy do kierownika można powiedzieć „Panie Kierowniku”? Odpowiedź nie zawsze jest oczywista. Zasady savoir-vivre’u językowego pomagają uniknąć gaf i pokazują, jak z klasą tytułować innych.

Spis treści

Dlaczego warto znać zasady zwracania się do osób z tytułami?
Jak zwracać się do osób z tytułami naukowymi i zawodowymi?
Czy mówić „Panie Kierowniku”?
Jak mówić do wiceprezesa lub wicedyrektora?
Czego unikać w oficjalnej korespondencji i rozmowie?
Podsumowanie: jak tytułować z klasą?

Dlaczego warto znać zasady zwracania się do osób z tytułami?

Znajomość poprawnych form grzecznościowych to nie tylko kwestia kultury osobistej, ale również wizerunku. W korespondencji służbowej, w rozmowie na żywo, w oficjalnych wystąpieniach – sposób, w jaki się zwracamy do innych, wpływa na to, jak jesteśmy postrzegani. Używanie odpowiednich tytułów jest oznaką szacunku i profesjonalizmu.

Jak zwracać się do osób z tytułami naukowymi i zawodowymi?

Do osób pełniących określone funkcje lub posiadających tytuł naukowy, stosujemy odpowiednie zwroty grzecznościowe w formie wołacza. Przykłady:

Panie Profesorze, Pani Profesor

Panie Dyrektorze, Pani Dyrektor

Panie Prezesie, Pani Prezes

Panie Doktorze, Pani Doktor

W sytuacjach zawodowych lub oficjalnych nie powinno się zastępować tych form zwrotem „proszę pana” lub „proszę pani” – to zbyt ogólne i może być odebrane jako zlekceważenie rangi rozmówcy.

Czy mówić „Panie Kierowniku”?

Zwracanie się do osób na niższych stanowiskach, takich jak kierownik, specjalista, magister, wygląda nieco inaczej. W większości przypadków wystarczy „proszę pana” lub „proszę pani”, chyba że konkretne środowisko ma swoją tradycję.

Przykład: w aptece można jeszcze spotkać się z formą „Pani Magister”, ale jest to raczej relikt dawnych czasów i nie jest obowiązkowy. W większości przypadków wystarczy forma neutralna i uprzejma.

Jak mówić do wiceprezesa lub wicedyrektora?

Tu pojawia się często popełniany błąd. Choć funkcja zawiera przedrostek „wice-”, w zwrotach grzecznościowych go pomijamy. Dlatego do wiceprezesa zwracamy się „Panie Prezesie”, a do wicedyrektora – „Panie Dyrektorze”.

To nie oznacza braku szacunku – wręcz przeciwnie. W dobrym tonie jest traktowanie takiej osoby tak, jak traktujemy osobę na stanowisku wyższym. Takie ujednolicenie jest zgodne z zasadami etykiety i ułatwia codzienną komunikację.

Czego unikać w oficjalnej korespondencji i rozmowie?

Nie używaj nazwiska w wołaczu: forma „Panie Kowalski” jest niepoprawna. Lepiej powiedzieć „Panie Janie” albo użyć tytułu.

Unikaj zwrotu „Witam” w mailach – nie jest on neutralny i może być uznany za niegrzeczny. Lepiej zacząć od: „Szanowny Panie Prezesie”, „Szanowna Pani Dyrektor”.

Nie skracaj tytułów – np. „Dr Kowalski” w mowie potocznej brzmi nieprofesjonalnie. Zawsze lepiej powiedzieć „Pan Doktor Kowalski” lub po prostu „Panie Doktorze”.