Jak działa tachometr w zegarku i jak z niego korzystać?

Tachometr, tachymetr, tachimetr – różne określenia mogą wprowadzić nieco zamętu, ale odnoszą się do tej samej funkcji zegarka. Choć tachometr kojarzy się raczej z samochodami, zwłaszcza ciężarowymi, znajduje miejsce także w naręcznych zegarkach. Czym jest tachometr w zegarku? W jaki sposób działa? Jak korzystać z tachometru i w jakich sytuacjach się przydaje? Odpowiadamy!

Przeczytaj również: Budowa zegarka, czyli z czego składa się zegarek

Czym jest tachometr?

Według definicji, tachometr jest urządzeniem służącym do pomiaru poruszającego się ciała lub substancji. Mówiąc bardziej obrazowo, tachometrem można nazwać chociażby obrotomierze samochodów, zliczające obroty wału korbowego silnika w danej jednostce czasu. W medycynie tachometrów, a właściwie hemotachometrów, używa się do pomiaru przepływu krwi. Czym jest tachometr w zegarku?

Zegarek wyposażony w tachometr rozpoznasz po liczbowej skali okalającej kopertę lub tarczę. Zazwyczaj podziałka wyskalowana jest do 360, 400 lub nawet 500 jednostek.

Jest to skala tachometryczna i jej precyzja zwiększa się wraz z obrotem wskazówki. W odróżnieniu od bezela minutowego, stosowanego m.in. w nurkowaniu, tachometr jest skalą nieruchomą i nie wymaga obracania pierścieniem.

Sprawdź również, jak dobrać zegarek do stroju.

W jakich sytuacjach wykorzystasz tachometr?

Montowany w sportowych zegarkach przydaje się głównie w dwóch sytuacjach: do pomiaru średniej prędkości na danym dystansie oraz do zmierzenia średniej produkcji godzinowej.

Z jego zalet skorzystają więc biegacze, rowerzyści lub pływacy, ale także pracownicy pracujący na akord. Tachometr wykorzystuje wskazania sekundnika, a korzystanie z niego jest intuicyjnie proste. Przed pojawieniem się komputerów i układów elektrycznych, wykorzystanie tachometru miało duże znaczenie m.in. w lotnictwie, lokomocji, produkcji czy wojskowości.

Dziś tachometr montowany w zegarkach jest raczej ciekawostką i ozdobą, choć znajdzie wiele zastosowań w życiu codziennym.

Jak korzystać z tachometru?

Aby skorzystać z tachometru, należy ustawić wskazówkę sekundnika na godzinie 12:00. Od tego momentu, za pomocą wskazówki stopera lub chronografu, odmierzony będzie czas. Po zastopowaniu zegarka możesz odczytać mierzoną wartość średniej prędkości lub godzinowej produkcji. Jak to zrobić? Oto kilka przykładów.

1. Średnia prędkość samochodu

Do zmierzenia średniej prędkości samochodu należy wyznaczyć odcinek o długości 1 km. W momencie przekroczenia punktu A rozpocznij odmierzanie czasu rozpoczynając od godziny 12:00.

W momencie pokonania dokładnie 1 km i minięcia punktu B, zastopuj zegarek. Jeśli wskazówka sekundnika zatrzymała się np. po 30 sekundach, oznacza to, że średnia prędkość na tym dystansie wyniosła 120 km/h.

2. Bieg na 100 metrów

W podobny sposób można zmierzyć prędkość na innych dystansach, niekoniecznie 1 km. Za pomocą tachometru sprawdzisz średnią prędkość podczas biegu na 100 metrów. W jaki sposób? Uruchom stoper w momencie startu i zastopuj na mecie.

Załóżmy, że przebiegnięcie dystansu zajęło ci 20 sekund. Wskazówka sekundnika wskazuje więc wartość… 180! Jak łatwo się domyślić, wystarczy podzielić ten wynik przez dziesięć (sto metrów to 1/10 kilometra), by otrzymać średnią prędkość 18 km/h.

3. Liczba złożonych długopisów w ciągu godziny

Ile długopisów uda ci się złożyć w ciągu godziny? Jak sprawdzić, ile słów jest w stanie napisać przez godzinę? A może chcesz wiedzieć, ile pączków ulepisz w godzinę? Sprawdzenie tego za pomocą tachometru zajmie ci zaledwie kilkanaście sekund!

W momencie rozpoczęcia wykonania zadania uruchom stoper, a tuż po jego wykonaniu – zastopuj. Przewidywaną liczbę powtórzeń, jakie jesteś w stanie wykonać przez godzinę, odczytasz na tachometrze.

W przypadku bardzo krótkich zadań, trwających kilka sekund, pomiar obarczony jest dużym błędem. Lepiej więc wykonać kilka powtórzeń pod rząd, np. 5 czy 10, a następnie podzielić otrzymany wynik. Aby pomiar był wiarygodny, musi trwać co najmniej 10 sekund.

Co natomiast zrobić, jeśli jedna próba trwa dłużej niż 60 sekund? Weźmy na tapet 80 sekund. By obliczyć prędkość lub produkcję godzinową, podziel tę wartość na pół i odczytaj wynik dla połowy – w tym przypadku 40 sekund (połowa zadania). Pomnażając wskazania tachometru przez 2, uzyskasz prawidłowy wynik.

W jakich zegarkach znajdziesz tachometr?

Tachometr, zwany także tachymetrem, montowany jest głównie w zegarkach casualowych, sportowych oraz militarnych. Zegarki garniturowe, dostosowane do formalnych strojów, są bardziej minimalistyczne i pozbawione dodatkowych funkcji, takich jak obrotowy bezel, subtarcze czy wspomniany tachometr.

Nie oznacza to jednak, że zegarek z tachometrem możesz założyć wyłącznie do sportowego lub codziennego stroju. Eleganckie zegarki wyposażone w tachometr świetnie prezentują się także w połączeniu ze smart casualowymi stylizacjami.

Czy warto kupić zegarek z tachometrem?

Wielu nabywców zegarków nawet nie zdaje sobie sprawy z tego, że ich model wyposażony jest w tachometr. Korzystanie z niego nie jest intuicyjne i wymaga wprawy, jednak opanowanie tej sztuki jest wyjątkowo proste.

Czy warto wybrać model zegarka z tachometrem? Nie da się ukryć, że w obecnych czasach jest wiele lepszych sposobów na pomiar średniej prędkości czy tempa produkcji.

Tachometr warto więc potraktować nie jako praktyczne narzędzie, a ciekawostkę wzbogacającą wygląd zegarka. Jest to też nawiązanie do historii zegarmistrzostwa, które ma swoją wartość sentymentalną.

Podstawową funkcją tachometrów zegarkowych w dzisiejszych czasach jest natomiast… estetyka. Naniesiona na pierścień lub tarczę zegarka skala może dodać mu ciekawego, sportowego wyglądu.