Czy żywotność współczesnych akumulatorów wynosi 2 lata? Nie, to jeden z mitów. Tak niską trwałość mają jedynie tanie, wadliwe lub źle przechowywane akumulatory. Zobacz, jaki akumulator do samochodu wybrać, by posłużył ci jak najdłużej.
Współczesne akumulatory 12V czy 6V nie mają łatwo. Ogromna ilość elektroniki montowana w nowoczesnych autach jest dla nich sporym obciążeniem, nawet długo po zgaszeniu silnika. Inna sprawa, że łatwiej o tzw. złodziei prądu, czyli nieprawidłowo działające urządzenia regularnie rozładowujące akumulator (np. niefabryczne radio).
Pierwszym symptomem zużycia akumulatora jest trudność w odpaleniu silnika. Najczęściej występuje jesienią i zimą, gdy mrozy zagęszczają olej i odbierają akumulatorowi nawet kilkadziesiąt procent sprawności. Jeżeli po przekręceniu kluczyka rozrusznik ledwo kręci, prawdopodobnie czeka cię wymiana akumulatora.
O złym stanie akumulatora mogą również świadczyć kłopoty z elektroniką, np. migające kontrolki, szalejące wskazówki na wyświetlaczu czy nieuruchamiające się systemy. Zanim zaczniesz się zastanawiać nad wymianą i tym, jaki akumulator do samochodu wybrać, sprawdź, czy powodem powyższych awarii nie jest usterka alternatora, regulatora napięcia, „złodziej prądu” lub luźna klema.
Dowiedź się również, jak ładować akumulator, aby uniknąć jego uszkodzenia.
Dlaczego niektóre akumulatory wytrzymują bezproblemowo 10 lat, a inne nie utrzymują nominalnych parametrów nawet przez dwa sezony? Wpływ na to ma wiele czynników. Pierwszym z nich jest oczywiście jakość samego akumulatora oraz sposób jego magazynowania.
Najtańsze urządzenia zazwyczaj nie są wyposażane w technologie chroniące akumulator przed samorozładowaniem czy zasiarczeniem elektrolitu. Mogą również nie mieć elementów konstrukcyjnych ułatwiających oddawanie prądu czy przyspieszających ładowanie, co również przełoży się na żywotność układu.
Warto jednak pamiętać, że wiele złego przynosi nieprawidłowa eksploatacja akumulatora. Najgroźniejsze jest dla ogniw zazwyczaj długotrwałe i głębokie rozładowanie akumulatora. W zależności od rodzaju akumulatora tolerancja na duży spadek napięcia jest różna, ale przyspiesza to starzenie akumulatora każdego typu.
Jeśli więc pozostawiasz samochód w garażu na dłuższy czas lub pokonujesz rocznie niewielkie przebiegi, pamiętaj o regularnym podłączaniu akumulatora do prostownika. Nawet miesięczny postój może doprowadzić do całkowitego rozładowania.
Innym czynnikiem wypływającym na szybkie zużycie akumulatora jest częsta jazda na krótkich dystansach. Dobór akumulatora o odpowiednich parametrach nie wystarczy, by uchronić go przed wiecznym niedoładowaniem. Ciągłe rozruchy silnika mocno obciążają baterię, a kilkukilometrowe trasy są zazwyczaj niewystarczające, by alternator mógł przywrócić pełne parametry akumulatora.
Zanim wyjaśnimy, jaki akumulator do samochodu wybrać, przypomnimy ważną rzecz – odpowiednie naładowanie akumulatora to nie wszystko. Nawet jeśli akumulator ma prawidłowe napięcie spoczynkowe (pomiędzy 12,5 a 13 V), nie oznacza to, że jest w dobrej kondycji.
Sprawność akumulatora sprawdzisz dopiero po przeprowadzeniu testu obciążeniowego. Jest on niezbędny do tego, by wykazać, że akumulator jest w stanie wygenerować prąd o odpowiednim natężeniu. To właśnie ten parametr najmocniej wpływa na sukces lub porażkę podczas uruchamiania silnika.
Test obciążeniowy akumulatora polega na obciążeniu go prądem proporcjonalnym do pojemności baterii przez około 10 sekund. Jeśli w tym czasie napięcie spada poniżej 10 V, oznacza to, że akumulator jest wyeksploatowany.
Pamiętaj, że w ujemnych temperaturach sprawność akumulatora spada o kilkadziesiąt procent, dlatego pomiary wykonane latem mogą być inne od tych wykonanych zimą. Do pomiaru obciążenia akumulatora używa się specjalnego miernika, jednak można go wykonać również przy użyciu uniwersalnego multimetru.
Pojemność akumulatora wyrażona w amperogodzinach (Ah) to punkt wyjścia przy zakupie nowej baterii. Musi być dobrana do konkretnego rodzaju i pojemności silnika, a informację o właściwej pojemności znajdziesz w instrukcji obsługi samochodu. Podana przez producenta wartość nie powinna różnić się o więcej niż 10%.
Dlaczego przy odpowiedzi na pytanie, jaki akumulator do auta, pojemność jest tak ważna? Chodzi o zależność pomiędzy akumulatorem a alternatorem. Zbyt mały akumulator może mieć trudności z uruchomieniem silnika, natomiast ten zbyt pojemny będzie stanowił niepotrzebne obciążenie dla alternatora. Nie jest jednak prawdą, że alternator nie będzie w stanie go doładować.
Dzięki regulatorowi napięcia alternator jest w stanie zasilić akumulator o sporo większej pojemności, a nawet kilka akumulatorów. Takie rozwiązanie stosowane jest chociażby w kamperach i kampervanach, gdzie alternator ładuje w trakcie jazdy również akumulatory znajdujące się w części mieszkalnej.
Ważną wartością jest maksymalny prąd rozruchu wyrażony w amperach (A). To informacja o tym, jak dużo prądu akumulator jest w stanie wyzwolić w jednej chwili. Przekłada się to na zdolność do uruchomienia silnika nawet w najtrudniejszych warunkach pogodowych.
Im większy prąd rozruchowy, tym lepiej. Szczególnie istotne jest to w przypadku silników wysokoprężnych, których uruchomienie zimą jest znacznie trudniejsze niż jednostek benzynowych o podobnej pojemności. Niektóre rodzaje akumulatorów mają dodatkowe technologie zwiększające skuteczność wyzwalania szczytowego prądu rozruchowego, np. metalowe kratki o specjalnej budowie.
Dzięki temu energia gromadzona w elektrolicie lepiej uwalnia się w trakcie uruchamiania silnika. Dobór akumulatora o wysokim prądzie rozruchowym to podstawa bezproblemowego odpalania samochodu zimą.
Opisaliśmy już krótko dwie najważniejsze cechy akumulatorów. Co jeszcze jest ważne, gdy zastanawiamy się, jaki akumulator do auta będzie najlepszy? Konstrukcje akumulatorów wyraźnie różnią się między sobą, choć podstawą wszystkich jest elektrolit.
Warto podkreślić, że poszczególne typy mają różne parametry i zastosowanie, dlatego dobierz akumulator do własnych potrzeb. Inny sprawdzi się w przyczepie kempingowej, inny w rzadko eksploatowanym samochodzie, a inny w nowoczesnej limuzynie z systemem start-stop i odzyskiem energii. Przyjrzyjmy się rodzajom akumulatorów.
Jeżeli się zastanawiasz, jaki akumulator do samochodu będzie najtańszy, to odpowiedzią jest akumulator SLA. Ołowiana anoda i katoda z tlenku ołowiu zanurzone są w płynnym elektrolicie z roztworu kwasu siarkowego. Cechują się stosunkowo długą trwałością i odpornością na głębokie rozładowanie.
Są jednak podatne na zasiarczenie, co mocno obniża sprawność akumulatora. Dodatkowo są wrażliwe na wstrząsy i nie wolno ich przechylać. Jeśli zamierzasz używać akumulatora w samochodzie terenowym lub często poruszasz się po wyjątkowo górzystym terenie, może mieć to duże znaczenie na żywotność baterii.
Nowoczesne akumulatory kwasowo-ołowiowe są bezobsługowe, a zatem nie wymagają uzupełniania poziomu elektrolitu. Dostęp do komórek z elektrolitem jest zabudowany, więc i tak dolanie wody destylowanej byłoby mocno utrudnione. Dzięki zastosowaniu drobinek wapnia i srebra parowanie elektrolitu jest ograniczone, więc akumulator nie wymaga dodatkowej uwagi.
W niektórych konstrukcjach znajdziesz jednak niewielki wizjer, w którym możesz zaobserwować poziom elektrolitu. Obsługowe akumulatory starego typu rozpoznasz po specjalnych otworach służących do kontrolowania i uzupełniania elektrolitu.
Konstrukcja akumulatorów żelowych nie różni się mocno od baterii kwasowo-ołowiowych. Różnicą jest dodatek krzemionki do elektrolitu, który tworzy gęstą, żelową konsystencję. Są wyraźnie droższe od konstrukcji kwasowo-ołowiowych.
Akumulatory żelowe są bardziej odporne na wstrząsy i przechyły, więc stosuje się je przede wszystkim w motocyklach czy przyczepach kempingowych. Charakteryzują się większą żywotnością i znoszą około 25% więcej cykli ładowania i rozładowania niż klasyczne konstrukcje. W samochodach osobowych są rzadkością, a to ze względu na niską sprawność w ujemnych temperaturach.
W akumulatorach AGM elektrolit nie wypełnia luźno komory, a jest wchłonięty przez separatory z mikrowłókien szklanych lub polimerowych. Akumulatory AGM są nawet trzy razy bardziej wydajne od zwykłych, dlatego stosuje się je np. w samochodach z systemem start-stop lub układem odzyskiwania energii.
Nie tolerują wysokiej temperatury, więc nie powinno się ich montować w komorze silnikowej. Najczęściej lądują w bagażniku lub w kabinie.
Nowszy typ akumulatora kwasowo-ołowiowego. Mają wydajniejsze anody i katody, wykonane ze stopu ołowiu, wapnia i cyny. Cechują się dwukrotnie wyższą wydajnością od zwykłych akumulatorów kwasowo-ołowiowych. Wyposażone są w separatory wykonane z polietylenu oraz poliestru.
Można je stosować zamiennie ze zwykłymi akumulatorami SLA. Należy jednak pamiętać o tym, że nie tolerują głębokiego rozładowania. Podczas dłuższego okresu nieużywania należy je podłączyć do prostownika. Do rzadko używanego samochodu, który większość czasu spędza na parkingu lub w garażu, lepiej dobrać akumulator kwasowo-ołowiowy o klasycznej konstrukcji.
Poza rodzajem czy pojemnością ważne jest też, jaki rozmiar będzie miał akumulator do auta. W nowszych samochodach przestrzeń pod maską wykorzystana jest do maksimum, dlatego koniecznie zmierz miejsce na akumulator. Producenci produkują baterie w różnych kształtach i rozmiarach, więc może się okazać, że dany akumulator nie pasuje. Uwzględnij nie tylko szerokość i długość baterii, ale i wysokość. Może się bowiem okazać, że akumulator pasuje na swoje miejsce, ale nie da się go przytwierdzić do podłoża.
Zwróć też uwagę na to, czy biegun dodatni znajduje się po lewej, czy po prawej stronie. Przewody wysokiego napięcia mają ograniczoną długość i nałożenie klem na inny rodzaj akumulatora zazwyczaj nie jest możliwe. Dobierz taką konstrukcję, która pozwoli na podłączenie kabli bez krzyżowania czy przeciągania na drugą stronę akumulatora. W większości przypadków biegun plusowy znajduje się po prawej stronie.
Wiesz już, jaki akumulator do samochodu wybrać. Pora się zastanowić, gdzie go kupić, aby uniknąć wadliwego urządzenia. Wbrew pozorom nowy akumulator wcale nie musi być w pełni sprawny. Jeśli spojrzysz na datę zalania akumulatora, w wielu przypadkach okaże się, że akumulator spędził w magazynie kilka lat. Gdzie szukać dobrego akumulatora samochodowego?
Najlepiej odwrócić to pytanie i odpowiedzieć, gdzie akumulatora nie kupować. Unikaj przede wszystkim akumulatorów z supermarketów i podejrzanych sklepów motoryzacyjnych. Często są magazynowane bardzo długo, dodatkowo w niewłaściwych warunkach.
Akumulator po zalaniu musi być regularnie sprawdzany i doładowywany. Długotrwałe rozładowanie może doprowadzić do nieodwracalnych uszkodzeń. Jeśli jednak był odpowiednio kontrolowany, będzie miał prawidłowe parametry nawet po dłuższym pobycie na półce.
Wybierz więc akumulatory ze specjalistycznego punktu, zajmującego się przede wszystkim elektroniką samochodową. W tych miejscach otrzymasz „świeży” akumulator o napięciu minimum 12,55 V. Najlepsze oferty znajdziesz w Internecie. Na Ceneo.pl przy okazji porównasz ze sobą akumulatory różnych producentów.
Odpowiedź: W przeciwieństwie do starych baterii telefonowych, akumulatora samochodowego nie trzeba formatować. Ma on pełną sprawność, o ile oczywiście nie doszło do zbyt dużego rozładowania i zasiarczenia. Nowy akumulator kwasowo-ołowiowy jest gotowy do użycia i wystarczy zamontować go w miejsce starego. Jeśli jednak napięcie spoczynkowe akumulatora jest mniejsze niż 12,5 V, warto go podładować prostownikiem.
O: Podczas oceny stanu akumulatora sprawdzane jest nie tylko napięcie spoczynkowe, ale i praca akumulatora pod obciążeniem imitującym rozruch silnika. Pomiar wykonywany jest po 2 godzinach od wyłączenia silnika lub po 24 godzinach od naładowania akumulatora do pełna. Do sprawdzenia kondycji akumulatora samochodowego używa się specjalnego testera obciążeniowego. Można również samemu ocenić wydajność w domowych warunkach. Należy podpiąć miernik uniwersalny do klem akumulatora, a następnie wykonać pomiar napięcia podczas rozruchu silnika. Jeśli napięcie spadnie poniżej 10 V, może to wskazywać na zasiarczenie elektrolitu lub korozję płyt.
O: Podłączenie akumulatora większego niż zalecany przez producenta nie wpłynie na działanie zasilania. O utrzymanie odpowiedniego napięcia w akumulatorze dba regulator napięcia montowany w alternatorze. Zakup większego akumulatora nie ma po prostu sensu ekonomicznego. Nieco inaczej jest w nowoczesnych samochodach, które wymagają zastosowania baterii o konkretnych parametrach. Podłączenie innego akumulatora wymagałoby przeprogramowania parametrów ładowania w BMS.
O: Duży ciężar akumulatora wskazuje na to, że zastosowano solidne, masywne płyty ołowiowe. W starszych konstrukcjach od masywności płyt zależała trwałość akumulatora, odporność na korozję, a także skuteczność generowania prądu o dużym natężeniu, niezbędnego do rozruchu silnika. W nowoczesnych akumulatorach stosuje się technologie kratek ołowianych o skróconej drodze przepływu, więc waga nie ma już tak dużego znaczenia.
O: Współczesne akumulatory samochodowe są bezobsługowe, a zatem nie wymagają uzupełniania elektrolitu wodą destylowaną. Do osuszenia cel może dojść jedynie, gdy akumulator jest wadliwy lub pracuje w trudnych warunkach. Dostęp do otworów wlewowych jest ograniczony wieczkiem, a przewiercanie go jest niebezpieczne.
O: Zużyty akumulator należy oddać do punktu, w którym kupiony został nowy egzemplarz. Pozwala to uniknąć opłaty depozytowej lub kaucji w wysokości 30 zł. Jeśli jednak chcesz się pozbyć starych, nieużywanych akumulatorów, nie można ich wyrzucić do śmietnika. Akumulatory zawierają niebezpieczne substancje, m.in. związki ołowiu czy kwas siarkowy. Należy je oddać do jednego z poniższych miejsc:
O: Napięcie nieobciążonego akumulatora powinno wynieść od 12,4 do 12,8 V. Jeśli miernik wykaże niższą wartość, należy czym prędzej doładować baterię. Zbyt niskie napięcie często spotykane jest w samochodach z silnikiem wysokoprężnym używanych na krótkich odcinak. Głębokie rozładowanie akumulatora, poniżej 10,5 V, grozi zasiarczeniem elektrolitu i nieodwracalnym spadkiem wydajności.
Autor: Szymon Sonik